Wykład otwarty w Kościele Św. Krzyża w Warszawie

W niedzielę 9 marca br w ramach Akademii Cnót Obywatelskich Uniwersytetu Otwartego UKSW przy bazylice św. Krzyża w Warszawie ks. dr hab. Jacek Grzybowski wygłosił wykład: „Cnoty obywatelskie – wyzwanie dojrzałej polityki” Otwierając spotkanie kierownik UO UKSW dr Kazimierz Szałata zaznaczył jak ważną rolę w porządkowaniu spraw społecznych pełni filozofia, która stawia w centrum osobę ludzką. Stąd w Akademii Cnót Obywatelskich gościmy nie tylko politologów, socjologów i historyków ale również filozofów, do których należy nasz dzisiejszy prelegent. Ks. dr hab. Jacek Grzybowski przypomniał w swoim wystąpieniu, że mimo różnorodności i globalności świata jedno wciąż pozostaje niezmienne – odkąd człowiek stał się istotą społeczną a tym samym kulturową, wkroczył także w obszar polityki.

Polityka zaś jest zawsze próbą stworzenia pewnego ładu, w którym będzie się żyło lepiej i godniej. Tym samym proponuje i promuje określone wzory postaw i zachowań, przedstawia cele i wartości, które należy realizować. Oznacza to, iż każda społeczność wskazuje jakiś wzór człowieka i osobowości, a zarazem związany z tym styl postaw, które uważa za godne naśladowania i społecznie pożądane. Jedną z takich – promowanych we współczesnym dyskursie społeczno-politycznym postaw – jest idea bycia obywatelem. Jednak obywatelstwo nie jest kategorią nowożytną ani współczesną. W starożytnej Grecji związana ona była z pojęciem cnoty-dzielności (areté). Grecji wyraźnie mówili, iż doskonałość ludzką (cnotę) można osiągnąć tylko we wspólnocie obywatelskiej. To tu zdobywa się areté politikei – cnotę polityczną, która umożliwia zgodne i rozumne współdziałanie z innymi obywatelami na terenie miasta-państwa (polis). Tak tworzy się grecka wspólnota wolnych i równych obywateli (koinonia). A zatem to w Grecji kategoria obywatela została ściśle związana z pojęciem cnoty, ponieważ jeśli chce się osiągnąć polityczną dzielność należy być aktywnym obywatelem.